Üzerinde melek motifleri olan saati taşıyan Atlas. Veronese imzalı bir biblo.
Atlas Kutu
Atlas
Evrenin yaratılışı eski Yunan efsanelerinde şöyle anlatılır :
Gaia, yeryüzünü simgeleyen tanrıça. Toprak ana. Tüm tanrıların ve titanların annesi.
İlk önce gök tanrısı Uranus'u, sonra deniz tanrısı Potnos'u, daha sonra da Uranus'un çocukları olan titanları doğurur. Titanlar dev tanrılardır.
Gaia ve Uranus'un mozaik resimleri |
Uranus kendi çocuklarını yani titanları doğar doğmaz Gaia'nın bağrına gömer. Gaia bu acıya çok fazla dayanamaz ve Uranus'tan olan oğlu zaman tanrısı Kronos ile birlikte Uranus'u yener.
Kronos, oğullarından biri kendisine aynı şeyi yapar korkusuyla doğan çocuklarını yer. Karısı Rhea, yemesi için beze sarılı taş vererek son çocuğu Zeus'u kurtarır.
Zeus büyüyecek, Olympos'ta yaşayan, insana benzeyen tanrıların kralı olacak ve bir gün titanların hakimiyetine son verecektir.
Uranus ve Gaia'nın oğullarından biri Iapetus'tur. Iapetus, okyanus tanrıçası Okeanos'un kızı Klymene ile evlenir. 13 çocukları olur ve çocuklarından en güçlüsü Atlas'tır.
Titanlar Olympos'taki tanrılara baş kaldırdıklarında Atlas Olympos'a saldırır. Zeus buna çok kızar ve Atlas'ı gök kubbeyi taşımakla cezalandırır. Atlas bu yükü geçici süreyle Herkül (Heracles)'e bırakmayı başarsa da, Herkül Atlas'ı kandırarak, gök kubbeyi taşıması için Atlas'a geri verir.
Heracles ve Atlas |
Atlas, başı ve kollarıyla küre şeklinde bir şey taşırken tasvir edilir. Yunan efsanelerine göre yerle göğü bu kubbe ayırır ve Atlas bu kubbeyi taşır.
Atlas anıtı, Santiago |
Haritaların derlemesi olan atlasın da ismini bu efsanelerden aldığı söylenir. 16. yüzyılda yaşamış Belçikalı ünlü haritacı Gerrardus Mercator, haritaları bir araya getirdiği eserinin kapağına gök kubbeyi taşıyan Atlas resmini koymuştur. Mercator'un aynı zamanda filozof da olan ve dünya haritasını ilk kez orantılı bir şekilde çizen Moritanya Kralı Atlas'ın anısına eserini "Atlas" olarak adlandırdığı da söylenir.
Mimarlıkta bir balkonu ya da bir çıkmayı desteklemek için kolon ve sütun olarak kullanılan erkek figürlerine de "Atlas" denir.
Ermitaj Müzesi, Saint Petersburg |
Satıştaki Atlas biblolarımız için lütfen tıklayınız.